Verbeter je relaties - begin bij jezelf
Als mens heb je als sociaal wezen te maken met allerlei vormen van relaties. Met je partner, met vrienden met je (schoon-)familie, met mensen op je werk, etc.
In de praktijk verlopen deze relaties lang altijd even soepel. Het elkaar niet kunnen verstaan of begrijpen of problemen niet met elkaar kunnen oplossen zijn aan de orde van de dag.
De manier waarop we lopende ‘problemen’ doorgaans proberen op te lossen versterkt de miscommunicatie. De oorzaak van het probleem ligt bij één van de betrokkenen en daar wordt een verklaring voor gegeven.
Vanuit onze conditionering zijn we gewend te denken in oorzaak en gevolg en te zoeken naar verklaringen. We richten ons op het analyseren van het probleem en zijn op zoek naar een ‘schuldige’; de oorzaak van hetgeen er ‘fout’ gaat in de relatie.
Dit rechtlijnige oorzaak-gevolg denken, oftewel lineair denken past bij het denken in schema’s, formules, procedures etc. Lineair denken is daarmee een uitstekende manier om veel van onze dagelijkse uitdagingen te benaderen. Je ervaart een probleem, analyseert de oorzaak en gaat op zoek naar een oplossing.
De lineaire benadering werkt echter niet bij relaties. Daar waar je een ‘probleem’ wilt oplossen versterkt lineair denken juist het conflict in de interactie. Het is immers logisch dat ‘schuldigen’ zich gaan verdedigen, en juist dit verdedigen wordt door de ander vaak weer gezien als bewijs voor zijn of haar gelijk
Bovendien leidt een lineaire benadering niet tot een blijvende oplossing. Stel dat je de juiste verklaring voor het probleem vindt en een ‘schuldige’ kunt aanwijzen, wat dan? Een verklaring leidt tot een patstelling, zeker als de ander ook een (doorgaans andere) verklaring heeft. Het probleem wordt hooguit verschoven, maar niet opgelost.
Relaties bestaan tussen twee of meer personen en vormen een systeem van actie-reactie. Personen in een relatie reageren constant op elkaar en beïnvloeden elkaar continu.
Hoe we reageren heeft te maken met de acties en reacties van de ander, en vice versa. Hiermee is jouw houding en gedrag in de relatie dus (deels) bepalend voor de houding en het gedrag van de ander!
Om tot een oplossing te komen voor bepaalde dingen die spelen is het daarom van belang te kijken naar de interactieprocessen in de relatie. Met welk gedrag en met welke manier van communiceren gaan de betrokkenen met elkaar om?
Deze manier van denken wordt ‘circulair denken’ genoemd. Je benadert een probleem niet in één lijn, maar denkt in cirkels van (wederzijdse) beïnvloeding.
Circulair denken stelt ons in staat te reflecteren op ons eigen aandeel in een relatie. Hoe stel jij je op in een relatie? Welke houding heb je, welk gedrag vertoon je?
Op deze manier kun je ook verantwoordelijkheid voor de kwaliteit van je relaties en je eigen aandeel hierin. Wat is het effect van jouw houding, gedrag en communicatie op de acties en reacties van de ander? In hoeverre acht je dit wenselijk voor de relatie?
Door verantwoordelijkheid te nemen voor je eigen aandeel in de relatie richt je je op datgene wat binnen jouw invloedssfeer mogelijk is om de relatie te verbeteren. Het enige wat je immers kunt veranderen in jouw relatie met vrienden, familie, collega’s of je omgeving, is jezelf.
Door jouw houding en gedrag in de relatie te veranderen, verander je de relatie. En doordat de relatie verandert, zal ook het gedrag van de ander veranderen. Dit gedrag (actie/reactie) wordt immers mede bepaald door jouw gedrag.
Wil jij direct aan de slag met het verbeteren van één of meerdere van je relaties? Probeer dan eens het volgende:
Kies een relatie waar je niet geheel tevreden over bent; Noteer voor jezelf zo concreet mogelijk wat maakt dat je niet tevreden bent over de relatie.
Bepaal wat je graag zou willen in de relatie; Hoe ziet de relatie er voor jou in ideale zin uit? Hoe zou jij je willen gedragen, hoe zou je willen communiceren? Wat heb je nodig van de ander?
Analyseer je eigen aandeel in de huidige situatie; Welke houding heb je? Welke overtuigingen, (voor-)oordelen en gedachtes spelen een rol? Hoe communiceer je?
Bepaal wat je anders kan en wil doen om de voor jou wenselijke relatie te creëren; Wat heb je nodig om alle belemmerende factoren los te laten? Welke houding en gedrag zet je neer om de relatie, en daarmee de ander positief te beïnvloeden?
Breng je plan in de praktijk! Uiteindelijk gaat persoonlijke ontwikkeling om wat je doet. Pas je nieuwe gedrag toe in de relatie, toets het effect, reflecteer en pas zo nodig aan. Maak het jezelf niet meteen te moeilijk.
Begin met kleine dingen, en je zult zien wat voor een effect dit al heeft!
